गीत, संगीत तथा साहित्य क्षेत्रमा केही गर्न चाहन्छु ः रामप्रसाद खनाल लोक दोहोरी गायक

Date: September 20, 2016

राम प्रसाद खनाल नेपाली लोक दोहोरी गीतका पुराना तथा चर्चित गायक हुन् । खनालले लोक दोहोरी गीतलाई स्थापती गर्नको लागी २०५३ सालमा नेपाल टेलिभिजनबाट सोहीअनुसारको लोक दोहोरी गीतको कार्यक्रम प्रसारण गरेर यसलाई आन्दोलन कै रुपमा पूर्व मेचिदेखि पश्चिम महाकालीसम्म पुर्याएँ । २०५३ सालदेखि २०६४ सम्म आइपुग्दा लोकदोहोरी गीतले नयाँ जुनी पायो । देशभर लोकदोहोरीको माहोल बनाए । लोकदोहोरी बिना न कुनै महोत्सव सम्पन्न भए न कुनै प्रदर्शनी कार्यक्रम ।
खनाल लोक दोहोरी गायक मात्र नभएर साहीत्यकार तथा पत्रकार पनि हुन् । उनका कविता तथा गजलका गरी १६ वटा कृतिहरु प्रकाशित भईसकेका छन् भने करिब ७०० वटा कविता तथा गजलहरु लेखिसकेका छन् । खनालको गीत, संगित, कला तथा साहित्य क्षेत्रको वारेमा नेपालयका लागी मनोहरि पौडेलले गरेको कुराकानीका अशंहरुः

http://www.nepalayanews.com/2016/09/%E0%A4%97%E0%A5%80%E0%A4%A4-%E0%A4%B8%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A5%80%E0%A4%A4-%E0%A4%A4%E0%A4%A5%E0%A4%BE-%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF-%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B7/

तपाईं कहिलेदेखि गीत, संगीत, कलाकारीता क्षेत्रमा लाग्नुभयो ?
म सानैदेखि यो क्षेत्रमा लागेको हुँ । दुई कक्षामा पढ्दादेखिका सबै क्षण सम्झिन्छु । गीत, संगीत, साहित्य, कला मेरा बाल्य अवस्था देखिका अभिन्न अंग हुन् ।

हालसम्म के कति गीत गाउनुभएको छ, कति कृतिहरु प्रकाशित गर्नुभएको छ ?
मैले हालसम्म ४० वटा एल्बम, सिडी, भिसिडी, डिभिडी प्रकाशित गरेको छु जुन बजारमा उपलब्ध छन् । हालसम्म करिब १२ सय लोक, आधुनिक, दोहोरी, राष्ट्रिय गीत लेखेको, गाएको छु । मेरा थुप्रै गीत रेडियो नेपाल, नेपाल टेलिभिजनमा रेर्कडेड छन् ।

तपाईं कविता, गजल पनि लेख्नुहुन्छ, साहित्यिमा राम्रो दख्खल पनि छ, त्यो क्षेत्रमा कसरी लाग्नु भयो, केके गर्नुभयो ?
हो म गीत मात्र होइन, कविता, गजल पनि लेख्छु । हालसम्म मेरा १३ वटा गीत संगीतसँग सम्बन्धित पुस्तक प्रकाशित छन् भने २ वटा आफ्नै जिन्दगीका उतार चढाबबारे र एक सय कविताको संग्रह ‘देश हराएको मान्छे’ सहित १६ वटा पुस्तक प्रकाशित छन् । करिब ७०० कविता, गजल लेखिसकेको छु ।

गीत, संगीत, कला, साहित्य क्षेत्रमा लाग्ने प्रेरणा कोबाट पाउनुभयो ?
सानोमा मलाई स्कुल पढाउने गुरुहरुले ‘बाबु तैंले यो क्षेत्रमा केही गर्न सक्छस्’ भन्नुहुन्थ्यो । तर प्रेरणा भनेर ठ्याक्कै त्यस्तो छ छैन । मलाई लाग्छ आफू भित्रैबाट आएको भावनाले मलाई यो क्षेत्रमा डो¥याएको हो । यद्यमी मेरा हाइस्कुलका गुरु नारद गौतमले सानोमा मलाई मलजल गर्नुभएको कुरा म स्मरण गर्न चाहन्छु । त्यसलाई मैले व्यवस्थित गर्दै लगें ।

तपाईं गीत, संगीत, कला, साहित्य र पत्रकारिता क्षेत्रमा पनि पहिलेदेखि नै त्यत्तिकै सक्रिय हुनुहुन्छ, कुन क्षेत्रमा बढी रमाउनुहुन्छ ?
गीत, संगीत, कला, साहित्य र पत्रकारिता हर क्षेत्र मेरा प्रिय र रमाउने क्षेत्र हुन् । गीत, संगीत, साहित्य, कलाको कुरा गर्दा सानैदेखि र १६ वर्षको उमेरदेखि पत्रकारिता पेशा अंगाल्दै आएको छु । यी सबै मेरा अभिन्न अंग बनेका छन् । म कुनैलाई पनि छाड्न सक्दिन् ।

पछिल्लोपटक नेपालमा लोकदोहोरीको क्षेत्रमा कायापलट नै गरिदिनुभयो, कसरी गनुभयो त्यस्तो बताइदिनुस् न ?
हिन्दी गीत, संगीत, अंग्रेजी, पप, रयापले आक्रान्त भएको देखिपछि केही त गर्नै पर्छ भन्ने भावनाले म बि.स. २०५३ सालदेखि लोक दोहोरीलाई देशव्यापी बनाउने, नेपाल टेलिभिजनबाट सोहीअनुसार प्रसारण गरेर यसलाई आन्दोलन कै रुपमा पूर्व मेचिदेखि पश्चिम महाकालीसम्म पुगें, पु¥याएँ । २०५३ सालदेखि २०६४ सम्म आइपुग्दा लोकदोहोरीले नयाँ जुनी पायो । देशभर लोकदोहोरीको माहोल बन्यो । लोकदोहोरी बिना न कुनै महोत्सव सम्पन्न भए न कुनै प्रदर्शनी कार्यक्रम । लोक दोहोरीको बाढी आयो । त्यसका लागि मैले कति खुन पसिना बगाएँ, केके गरें त्यो मेरा दर्शक श्रोताले मुल्यांकन गर्ने कुरा हो । म आफैं के भनौं र !

हालसम्म के कति पुरस्कार, सम्मान पाउनुभएको छ, यी क्षेत्रमा काम गर्दा ?
२५ वर्ष लगातार पत्रकारिता गर्दा मैले प्रख्यात त्रिशक्ति पट्ट राष्ट्रिय पुरस्कार पाएको छु भने बाल अवस्थादेखि ३०÷३५ वर्षसम्म गीत, संगीत, कला, साहित्यको क्षेत्रमा काम गरे वापत गोरखा दक्षिण बाहु राष्ट्रिय पुरस्कार पाएको छु । त्यस्तै अमेरिकाबाट वर्ष पुरुष सन् २००४ अन्तराष्ट्रिय पुरस्कार पाएको छु । यस बाहेक संयुक्त राष्ट्रसंघ, तत्कालिन श्री ५ को सरकार, विभिन्न मन्त्रालयबाट नेपालका विभिन्न स्थापित÷प्रतिष्ठित निकाय संस्थाहरुबाट करिब २ सय ५० अभिनन्दन, सम्मान र पुरस्कार प्राप्त गरेको छु । जनताबाट त्यत्तिकै सम्मान पाएँ । मैले पाएको मान सम्मान सबैको फेहरिस्त मेरो व्यक्तिगत वेव साइट रामप्रसाद खनाल डटकममा गएर हेर्न सक्नुहुन्छ । त्यसमा मेरा प्रकाशित पुस्तकहरु पढ्न र विभिन्न भिडियो पनि देख्न सक्नुहुन्छ ।

यस्तो बहुप्रतिभाशाली मान्छे अमेरिका किन बस्नुभयो ? देश किन छाड्नु भयो ?
२०६४ सालमा नेपालमा म जब आतंककारीहरुबाट अपहरणमा परें, निकै मानसिक यातना भोग्नुप¥यो । त्यसपछि मलाई लाग्यो नेपाल साच्चै शतिले श्राप गरेको देश रहेछ । अनि मरे त मरि गइयो बाँचेर केही गर्नुपर्छ भनेर अमेरिका बसाईं सुरु गरेको हुँ । म रहरले होइन, परिस्थितिले, बाध्यताले अमेरिका बस्न थालेको हुँ । किनकि २०५२ फागुन १ देखि नेपालमा सुरु भएको हत्या, हिंसाको एक प्रकारको विजय भयो त्यसले मलाई अमेरिका बस्न प्रेरित गर्यो ।
अहिले के गर्दे हुनुहुन्छ अमेरिकामा ?
म अमेरिकामा बसेपनि गीत, संगीत, कला, साहित्य, पत्रकारितालाई नितरन्तरता दिइरहेको छु । अमेरिका बस्न थालेकै वर्षदेखि अन्तराष्ट्रिय कलाकार मञ्चको संस्थापक अध्यक्षका रुपमा संसारभर यसको सञ्जाल बनाएर गीत, संगीत, कला, साहित्यको लागि काम गरिरहेको छु । अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज, वाशिङटन डिसीको अध्यक्षको रुपमा पनि काम गर्दै नेपाली भाषा र साहित्यका लागि आफू सक्दो योगदान दिइरहेको छु । यसका अलावा म बाँच्नका लागि, जीवन यापनका लागि विभिन्न बिजनेस संचालन गर्नै आइरहेको छु । स्टोर, ग्यास स्टेशन, रियल स्टेट जस्ता बिजनेसमा पनि संलग्न छु । के गर्ने खानु पर्यो, बाँच्नु पनि त पर्यो नि ।

तपाईंं अमेरिका बसेपछि अमेरिकामा पनि सांस्कृतिक माहौल पैदा गर्नुभयो भन्छन नि नेपालीहरु ?
म १४ पटक अमेरिका भ्रमण गरेर नेपाल फर्केको मान्छे, पन्ध्रौं पटकमा अमेरिका बसें, अमेरिका पनि बाध्यताले बसियो मैले माथि नै भनिसकें, म अमेरिका बसे पनि शरणार्थी भएर बसेको होइन न त डिभी परेर बसेको हुँ । अमेरिकी सरकारले अतिरिक्त क्षमतावान गायक, संगीतकार, पत्रकापरका रुपमा एक्ट्रा अडिनरी एबिलिटी इवि वान अन्तर्गत अत्यन्त सम्मानित क्याटेगोरीको ग्रीन कार्ड दिएर बसेको हुँ । यसरी बसे पश्चात मैले यहाँ तीजका बेला तीज महोत्सव, दशैं तिहारका बेला होस् वा अन्य समयमा सांस्कृतिक कार्यक्रमहरु, तिहारमा देउसी भैलो जस्ता सांस्कृतिक जगेर्ना मुलक कार्यक्रम गर्दै आएको छु । म आएपछि नै सुरु भएको हो तीज महोत्सव, म आएपछि सुरु भएको देउसी भैलो, सांस्कृतिक माहोल, त्यो सबैका अगाडि त त्यो नेपाली समुदायले मुल्यांकन गर्ने विषय हो ।

तपाईं नेपाल फर्किने बारे के छ नि योजना ?
अमेरिका बसेपछि आजको भोलि छाड्ने कुरा संभव हुँदो रहेनछ । फेरि म त दुई छोराछोरीको बाउ पनि भएकोले छोराछोरी, परिवारजन प्रतिको दायित्व पनि निर्वाह गर्नु पर्ने भएकोले बढीमा त्यसका लागि म ५ वर्ष अमेरिका बस्छु त्यसपछि म नेपाल फर्केर नेपाल मै केही गर्नु छ । मेरो शरीर मात्र अमेरिकामा हो । मन मुटु सब नेपालमै छ अहिले पनि । म नेपाल नै जान्छु । नेपालमै केही गर्छु । त्यहीं नै मर्छु, मेरो मृत्यु पश्चात पनि म पशुपति आर्यघाट मै विसर्जन हुन चाहन्छु ।

राजनीति प्रति निकै वितृष्णा देखिन्छ नि तपाईंको किन होला ?
नेपालको राजनीति हेर्नुस् त, राजादेखि कांग्रेस, एमाले, राप्रपा, माओवादी, खाओवादी, मधेसवादी सबैको चालचलन, सत्ता संचालन विधि, लुटतन्त्र, सब देख्दा म कसरी हर्षित हुन सक्छु र ? कहाँ नेर सन्तोष गर्ने, खुशी हुने ठाउँ छ र ? कसको नै आस छ र ? त्यसैले मलाई नेपाली फोहोरी राजनीति प्रति घृणा छ । म राजनीतिबाट अलग छु । धेरै टाढा छु । वाक्क दिक्क छु । नेपालमा त्यस्तै छ, यहाँ अमेरिकामा हेर्नुस् न । ठ्याक्कै त्यही कपि । कसरी चित्त बुझोस् ?

५ वर्ष पछि नेपाल फर्कने भन्दै हुनुहुन्छ । नेपाल फर्केर राजनीति गर्ने विचार छ कि छैन ?
म नेपाल फर्केर पनि राजनीति गर्ने छैन । त्यहाँ पनि म गीत, संगीत कला, साहित्य, लोक संस्कृतिका लागि काम गर्ने छु । राष्ट्रको सच्चा सपुत भएर काम गर्ने छु ।

देशको वर्तमान अवस्था देख्खा कस्तो लाग्छ ?
छाति पिटीपिटी रुन मन लाग्छ, डाँको छोडेर चिच्याउन मन लाग्छ । हेर्नुस् त कस्तो देश कस्तो बनाए ? पृथ्वीनारायण शाहले बाइसे चौबिसे राज्य एकिकरण गरेर बनाएको नेपाल आज फेरि जातजाति, भाषााभाषी, क्षेत्रगत, पूर्व–पश्चिम, उत्तर–दक्षिण, तेरो–मेरोमा परिणत भएको छ । दाजुभाइ, दिदीबहिनी आ–आफैैं लड्दैछन् । देश अफगानस्तान, इराक, सोमालिया, हाइटी, कंगो, बुरुन्डी, सियरालियोन जस्तै असफल राष्ट्र बनाइदैछ । धर्म बेचे, संस्कृति बेचे, एउटा राजा फालेर सयौं राजा जन्माएर, विदेशी इशारा अन्माए । एउटा सच्चा सपुत जन्मेको रहेनछ देशमा । सबै खानका काल रहेछन्, कुर्चीको भोका रहेछन् । मेरो देश देश जस्तो छैन अहिले, लुछिएको छ, चिथोरिएको छ, आफ्नै आमाको बलात्कारमा जुटेका छन् कपुतहरु । देशको अवस्था लथालिंग भतागुंग छ, यस्तो देख्दा अत्यत्य दुःख लाग्छ ।

गीत, संगीत, कलाकारिता क्षेत्रमा पनि वेथिति देख्दा कस्तो लाग्छ ?
सायद देशको राजनीतिको असर होला हाम्रो कलाकारिता, गीत, संगीत, साहित्य हर क्षेत्रमा वेथिति झांगिदै गएको छ अहिले । नग्न, छाडा, देख्नै नहुने, सुन्नै नसकिने, विकृतिका पराकाष्ठाहरुले झांगिदै जान थालेको छ हाम्रो यो क्षेत्र पनि । अब त परिवार सँगै बसेसर टिभी हेर्न, वेभसाइट खोल्न, कार्यक्रममा जानै नहुने दिन आउन लागे । छाडापनले सीमा नाध्न थालेको छ । बेलगाम हुन आत्तुर छन् कलाकारहरु । दर्शक श्रोता पनि सिठ्ठी फुक्न र हाहा र हुहु मै मस्त छन् । आफ्नो कला, संस्कृति, रीति रिवाजमाथि धावा बोल्न थालिएको छ । यो अत्यन्त दुर्भाग्यपूर्ण छ । हामी कलाकारले तुरुन्त सच्चिनुको विकल्प छैन । दर्शक श्रोताले पनि फिल्टर गर्न थाल्नु प¥यो । आवाज उठाइदिनु प¥यो । यस्ता कुरालाईप प्रश्रय दिनु भएन ।
नेपालमा पाएजस्तै सम्मान अमेरिकामा पनि पाउनुभएको छ ?
आफू जन्मे हुर्केको, स्थापित भएको ठाउँमा जस्तो मानसम्मान त यहाँ खोजेर पाउन गाह्रो हुन्छ । अमेरिकामा यसै त हामी नेपाली थोरै छौं । तर पनि अमेरिकामा भएका नेपालीहरुले पनि हामीलाई माया, विश्वास गर्नुहुन्छ । त्यसैमा म सन्तुष्ट छु ।

अन्त्यमा केही भन्न चाहनुहुन्छ कि ?
मेरा भावनाहरु जनमानसमा पुर्याइदिने तपाईं र तपाईंको नेपालयलाई हार्दिक धन्यवाद । म राजनीतिबाट पूर्ण अलग छु, राजनीतिमा नमुछिदिनुहोला । गीत, संगीत, कला, साहित्य कै क्षेत्रमा मैले केही गर्न चाहन्छु । साथ दिनुहोला । नेपाली फोहोरी राजनीति र कलाकारिताका क्षेत्रमा देखिएका विकृतिलाई कसैले प्रवासमा पनि प्रश्रय नदिनुहोला । हामी जहाँ भए पनि सबैभन्दा पहिला नेपाली हौं भन्ने कुरा नभुलिदिनुहोला । हाम्रो धर्म, संस्कार, मान, मर्यादा, अनुशासन, सीमा सबैले मनन गर्नुहोला । सबैसँग मेरो यहि आग्रह छ । अन्त्यमा अन्तर्राष्ट्रिय कलाकार मञ्च र अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज, वाशिंटन डिसी अमेरिकाको अध्यक्षको तर्फबाट नेपालयलाई यो अन्तर्वार्ताका लागि धन्यवाद र आभार प्रकट गर्न चाहन्छु ।

****************************

गीत, संगीत, कला र संस्कृतिलाई अन्तराष्ट्रिय रुपमा लैजाने अभियानमा छु

– रामप्रसाद खनाल, अध्यक्ष, अन्तराष्ट्रिय कलाकार मञ्च

Published by Hamrosamaj on March 25, 2012

उनको बारेमा बताउनु पर्दा धेरै विशेषणहरु जोड्नुपर्ने हुन्छ । प्रतिष्ठित पत्रकार, लोक तथा दोहोरी गीत क्षेत्रको गायक र नायक मात्र होइन धुर्वतारा, गीत, संगीत, साहित्य लगायत हर क्षेत्रमा राम्रो खुवी र प्रतिभा भएको व्यक्ति, अमेरिकी सरकारबाट, यिनै यिनै उत्कृष्ठताका लागि भ्हतचब इचमष्लबचथ ब्दष्ष्तिथ भएको विशेष अन्तराष्ट्रिय व्यक्तित्वको रुपमा ग्रीनकार्ड प्राप्त व्यक्ति हुन रामप्रसाद खनाल ।

नेपालमा दोहोरी गीत र लोकगीतको क्षेत्रमा तहल्का मच्याएका र आफ्नो अलग्गै इतिहास रच्न सफल भएका, २० वर्ष भन्दा बढी नेपालका सक्रिय पत्रकारिता गरेका खनाल नेपाल टेलिभिजनको वोर्डको संचालक, त्यस बाहेक कार्यक्रम निर्माता, निर्देशक र संचालकको रुपमा पनि नेपाल टिभी, रेडियो नेपालमा आफ्नो अमिट छाप छोड्न सफल छन् । २०६४ सालमा माओवादी अपहरणमा परी झण्डै मारिएका थिए उनी । राष्ट्रिय अन्तराष्ट्रिय मानवाधिकारवादी संघसंस्थाहरु, संयुक्त राष्ट्रसंघ, राष्ट्रिय मानवाधिकार आयोग, पत्रकार र कलाकारहरुको पहलमा माओवादी अपहरणबाट मुक्त भए पछि अमेरिका बस्दै आएका खनाल हाल पूर्ण रुपमा स्वतन्त्र भएर कला र संस्कृतिको लागि एउटा अन्तराष्ट्रिय अभियानको नेतृत्व गर्दैछन् ।

उनको अध्यक्षतामा बनेको र नेपालका प्रायः सवै बरिष्ठ कलाकारहरु सम्मिलित अन्तराष्ट्रिय कलाकार मञ्च मार्फत उनी अन्तराष्ट्रिय रुपमै क्रियाशिल छन् । दर्जनौं राष्ट्रिय, अन्तराष्ट्रिय पुरस्कार, सम्मान, अभिनन्दन पाइसकेका, १४ पुस्तक र ३८ वटा गीति एल्वम, १२०० भन्दा बढी लोक, आधुनिक, राष्ट्रिय गीत गाइसकेका खनाल (हेर्नुस् विस्तृत विवरण www.RamPrasadKhanal.com मा) अध्यक्ष रहेको अन्तराष्ट्रिय कलाकार मञ्च (हेर्नुस् www.IAFAmerica.com मा) संसारका २२ वटा देशमा विस्तार भैसकेको छ भने यसको केन्द्रिय कार्यालय अमेरिकामै रहेको छ । नेपाल बाहिर अन्तराष्ट्रिय रुपमै चर्चित www.NepalMother.com / www.Nispakshya.com का प्रधान सम्पादक÷प्रकाशक समेत रहेका यीनै बहु प्रतिभाका धनी रामप्रसाद खनालसंग अमेरिकाबाट प्रकाशन हुने हाम्रो समाज डट नेटका प्रधान संपादक ध्रुव थापाले लिनु भएको अन्तर्वार्ता ।

प्रश्नः के छ तपाई अध्यक्ष रहनु भएको अन्तराष्ट्रिय कलाकार मञ्चको हालखबर ?

उत्तरः हजुर, अन्तराष्ट्रिय कलाकार मञ्च अमेरिका सहित संसारका २२ वटा देशमा विस्तार गरेका छौं । अव यसलाई अझ विस्तार गर्दै जाने, संसार भर पुर्याउने, गीत, संगीत, कला, संस्कृति र साहित्यको क्षेत्रमा मञ्च क्रियाशील भएर काम गर्ने हाम्रो लक्ष छ ।

प्रश्नः नेपालमा पनि मञ्चको विस्तार भएको छ क्यारे होइन ?

उत्तरः नेपालमा, वरिष्ठ हास्य कलाकार शिवहरी पौडेलको अध्यक्षतामा नेपालका ६० जना विभिन्न क्षेत्रका सुप्रसिद्ध कलाकारहरुको संलग्नतामा नेपाल शाखा बनेको छ ।

प्रश्नः प्रसिद्ध कलाकारहरु सवै समेट्नु भएको छ त ?

उत्तरः हेर्नुस अन्तराष्ट्रिय कलाकार मञ्चको वेभसाईट धधध।ष्बाबmभचष्अब।अयm तपाईले सवै कुरा जानकारी पाउन सक्नुहुन्छ । नीर शाह, कृष्ण मल्ल, राजाराम पौडेल, हरि ब. थापा, मदन दीपवीम देखि हालसम्मका सुप्रसिद्ध कलाकारहरु प्रायः सवै समेटेका छौं । हामी मञ्चमा कुनै राजनितिक आस्थाका आधारमा होइनकि कला र संस्कृतिको गहिराइका आधारमा ५६ जना पुरानादेखि नयाँसम्म सवै कलाकार समेटेर केन्द्रिय समिति बनाएका छौं । जहाँ अमेरिकी कलाकारहरु समेटेर राखेका छौं । हामी कला र संस्कृतिको लागि काम गर्ने, मरिमेट्नेहरुलाई समेट्दै अगाडी बढ्ने नीति छ ।

प्रश्नः अमेरिकाका विभिन्न शहरहरुमा पनि आजकल तपाई आफ्नो एकल साँझ लिएर निकै क्रियाशिल हुनु भएको देखिन्छ कसरी संभव छ सवै कुरा ? त्यो पनि अमेरिका जस्तो ठाउँमा ?

उत्तरः म गत २५÷२६ वर्ष अघि देखि गीत संगीतको क्षेत्रमा पेशागत हिसावले लागेको मान्छे । गीत, संगीत, कलाकारिता, पत्रकारिता भनेका मेरा अभिन्न अंग हुन्, म यिनी बिना बाच्न सक्तिन । अनि म अल्छी मान्छे पनि होइन । तपाईंलाई थाहा छ अमेरिकाको जीवनचर्या कस्तो छ, व्यस्तता कस्तो छ भन्ने कुरा । यद्दपी मैले अहिलेसम्म सवै कुरा म्यानेज गरिरहेको छु । एकल साँझदेखि सामुहिक कार्यक्रम सम्ममा सहभागी हुन्छु । अमेरिकाका विभिन्न शहरबाट साथीहरुले बोलाउनु हुन्छ म अतिथि कलाकारका रुपमा पुग्ने गरिरहेकोे छु, संभव भए सम्म । तर पनि व्यस्तताले गर्दा सवै ठाउँ पुग्न सकेको छैन । अमेरिका बाहिर जस्तो युरोपका थुप्रै देशबाट साथीहरुले निम्ता गरिरहनु भएको छ एकल साँझका लागि तर पनि जान सकिरहेको छैन । अव अर्को वर्षदेखि म अन्तराष्ट्रिय स्तरकै दौडहामा निस्किने योजनामा छु ।

प्रश्नः अमेरिकामा के के गरिरहनु भएको छ अहिले ?

उत्तरः मेरो आफ्नै विजनेस छ, यस बाहेक रियल्टरको रुपमा कार्य गरिरहेको छु । नेपाल मदर डट कम र निष्पक्ष डट कम पनि संचालन गरिरहेको छु । सांस्कृतिक कार्यक्रमहरुमा पनि सहभागी भइरहेको छु ।

प्रश्नः राजनितिबाट पूर्णतया अलग हुनुभएकै हो त ?

उत्तरः हो, म नेपाली राजनीतिबाट पूर्णतया अलग भएर स्वतन्त्र रुपमा बसेको पनि ५÷६ वर्ष भयो । नेपाली राजनीति प्रति मलाई अत्यन्त घृणा छ । तपाई आफै भन्नुस त नेपाली राजनीति के सही लाइनमा छ र म त्यसलाई समाएर हिडुँ !

प्रश्नः तर अमेरिकामा त झन बढी नेपाली राजनीति छ नेपालीहरुबीच !

उत्तरः तपाईंले ठिक भन्नुभयो । अमेरिका आएर पनि हामी नेपाली सुध्रिन चाहेका छैनौं, यहाँ पनि कांग्रेस, एमाले, माआवादी, मधेशवादी, राजावादी दलका भातृ संगठन खोलेर प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रुपमा त्यही नेपालको गन्धा राजनीति गर्दैछौं, नेपाली नेपालीबीच एकता र मेलमिलाप होइन गुटबन्दीको काम भइरहेको देख्दा मुटु चिरिएर आउँछ । अझ त्यसमाथि हरेक पार्टीका भातृ संगठन भित्र पनि गुट, उपगुट देख्दा त अझ घृणा लाग्छ । हामी अमेरिकामा बस्नेले गर्ने हो भने अमेरिकी राजनीति गर्ने हो, अमेरिकाबाट केही राम्रा कुरा सिकेर नेपाल र नेपालीलाई दिने हो, सिकाउने हो, अव हुँदा हुँदा यहाँ पनि फेरि नेपालकै राजनीति हेर्नुस त हामी नेपालीको बुद्धिमा बिर्को लाग्या ! म त अचम्ममा पर्छु कहिले काहिँ ।

प्रश्नः अरु के के कुराले तपाईको मन छोएको छ अमेरिकामा ?

उत्तरः अमेरिकामा नेवार जातीका ५ वटा संगठन, गुरुंग, मगर, दलित, तामांग, लामा, क्षेत्री हरेकका आआफ्नै संगठन छन्, बाहुनहरुको संगठन बाहेक । अन्य केही संस्थाहरु पनि छन् जुन पूर्ण रुपमा राजनीतिकरण गरेर बर्बाद पारेका छन् हाम्रा साथीहरुले । यस्तो किन ? यहाँ पनि धरान, चितवन, गुल्मी, धादिंग, लुम्विनी आदि क्षेत्रगत, जातीगत, भाषागत संघसंगठन छन् नेपालमा जस्तै । सवै विभाजित छन, यो कुराले मलाई निकै चिन्तित बनाउँछ । हामी सवै जातजाती, भाषाभाषी, नेपाल भित्र जहाँका भए पनि नेपाली होइनौं र ? नेपाल र नेपाली यी २ वटा शब्द भित्र हामी सवै अट्न सक्छौं । तर हामी मुर्ख नेपालीहरु अमेरिकामा बसेर पनि जातजाती, भाषाभाषी, क्षेत्रगत, जातीगत, आधारमा विभाजित छौं । नेपाली राजनीतिको फोटोकपी गरेर विभाजित छौं । पृथ्वी नारायण शाहले एकिकरण गर्नु अघिको बाइसे चौविसे मनस्थितिबाट गुज्रिरहेका छौं । यो साह्रै दुःख लाग्दो पक्ष हो । अझ हाँसो उठ्दो कुरा त अमेरिकामा बसेर केही मान्छेहरु माओवादीको पक्षमा वकालत गर्छन् । यो पो बुझि नसक्नु छ बा !

प्रश्नः माओवादीको निकै खैरो खन्नुहुन्छ नि नेपाल मदर डट कम, अनि निष्पक्ष डट कममा, किन त्यति कठोर हुनभएको उनीहरुप्रति ?

उत्तरः पहिलो कुरा त म राजनीतिबाट पूर्णतया सन्यास लिएको व्यक्ति । म कसैको पक्षमा वा कसैको विपक्षमा छैन । मेरा निम्ति सवै समान छन तर जहाँसम्म माओवादीको विषयमा सोध्नुहुन्छ भने म माओवादीलाई राजनीतिक पार्टी मान्दिन, यो त हात हतियारधारी, बन्दुकधारी, वाइसिएलधारी, लडाकुधारी नेपालको ठूलो अराजक समूह हो जसका कारण सत्र हजारको ज्यान गयो । नेपाल तहशनहश भयो, अझै बढी तहशनहश हुँदैछ । यिनीहरुले के चाहीँ राम्रो गरेका छन र मैले माओवादीको प्रशंशामा कलम चलाउ ? तपाई आफै भन्नुस त ?! यिनीहरु सुध्रेछन भने, राम्रो काम गर्न थालेछन् भने त्यो दिन प्रशंशा पनि गरौंला ।

प्रश्नः तपाईलाई माओवादीले अपहरण गर्नुको, दुःख दिनुको कारण के थियो ?

उत्तरः अपराधीहरुको जमातलाई मैले कहिले राजनीतिक दल मानिन, राम्रो भनेर लेखिन, उनीहरुको कथित जनयुद्धको पक्षमा कलम चलाइन, त्यसैकारण उनीहरु म माथि खनिए । मलाई मार्ने सम्मको योजना थियो उनीहरुको तर मार्न सकेनन् । अपहरण गरेर वेपत्ता पारे पछि पनि इज्यतका साथ रिहा गर्न बाध्य भए राष्ट्रिय अन्तराष्ट्रिय दवाव परेपछि । माओवादीले कसरी मान्छे मार्छन, कसरी लुट्छन, कुट्छन, अपहरण गर्छन भन्ने कुरा सवैलाई थाहा भएकै कुरा हो नि । के कारण चाहिन्छ र ! यिनीहरुलाई गुणगान र पैसा भए पुग्छ ।

प्रश्नः राजनीतिबाट सन्यास लिए पनि एउटा सचेत नेपालीको नाताले नेपालको राजनीतिलाई अहिले कसरी हेरिहनु भएको छ ?

उत्तरः प्रजातन्त्रवादी नेपाली कांग्रेस, एमाले लगायतका दलहरुलाई अपराधी मनोवृत्तीले ग्रसित, कब्जाको रोगले थलिएको माओवादीले एकपछि अर्को गर्दै चुकाउदै, खेलाउँदै र देशलाई सोमालिया, इराक, अफगानिस्तन, हाइटी, कंगो, बुरुण्डी सियरालियोन जस्ता असफल राष्ट्र झैं बनाउँदै अगाडी बढीरहेको छ । मान्नुस या नमान्नुस अहिले नेपालमा सफल छ भने माओवादी पार्टी मात्र सफल छ । हुन त उनीहरु भित्रै पनि द्वन्द छ, ढिलो चाँडो माओवादीहरु आफूआफूमै काटाकाट र मारामार गरेको दृश्य नेपालीले देख्नु पर्ने छ । त्यो दिन पनि नेपाली जनताले दुःख पाउने हुन । जंगलमा हुँदा पनि जनतालाई सताए, संसदमा, सरकारमा आए पछि पनि जनता सताउने काम उनीहरुबाटै भइरहेको छ । एमाले, कांगे्रस अन्य दलहरु निरिह देखिन्छन् । राज्यको ढिकुटीबाट लडाकुलाई अरबौं बाडेको माओवादी हर क्षेत्रमा आफूलाई फाइदा पुर्याउने र जनता झुक्याउने काममा क्रियाशिल भएको कुरा कसैबाट छिपेको छैन । माओवादीलाई तह लगाउन कांग्रेस, एमालेबीच कार्यरत एकता साना दलहरुको साथ जरुरी छ । होइन भने लेखेर राख्नुस् माओवादीले सब आँच्चै उनीहरुले भनेझैं सत्ता कब्जा गर्ने बेला आएको छ ।

प्रश्नः त्यस्तो हुन सक्ला र खनालजी ?

उत्तरः किन नसक्नु, बाँकी एउटा थियो नेपाली सेना त्यहाँ पनि साढे हजार अपराधीहरु सेनाको विल्ला भिराएर माओवादीले पठाउँदै छ । प्रहरी सशस्त्र प्रहरी, कर्मचारी यन्त्र सवै उसले भाँडी सकेको छ । न्यायालय र न्यायाधीशलाई धम्क्याउँदै हत्याराहरुलाई प्रहरीका हाकिमहरुसँग अगाडी पछाडी लगाएर उल्टै सुरक्षा दिइरहेको देख्नु भएकै होला । गणेशमानजीले भने झै नेपाली जनता भेंडा जस्ता छन् जसको शक्ति उसको भक्ति गर्ने चलन छ हामी नेपालीको । त्यसैले सदनदेखि सरकारसम्म, सडक देखि सुरक्षा निकायसम्म कर्मचारी यन्त्रदेखि न्यायालयसम्म माओवादी पन हावी गराउन सफल माओवादीका अगाडी अन्य दलको उपस्थिति कमजोर देख्दछु मैले । धम्क्याई धम्क्याई लडाकु, वाइसिएल, हात हतियारका बलमा माओवादीले सत्ता कब्जा गर्ने दिन नआउला भन्न सकिन्न । यो रोक्न कांग्रेस एमालले बुद्धि पुर्याएर लागे मात्र सम्भव छ ।

प्रश्नः गीत÷संगीत, एल्वम प्रकाशनमा चाहिँ के गर्दै हुनुहुन्छ नि ?

उत्तरः ३८ वटा एल्वम प्रकाशन पछि रोकएको मेरो गीतसंगीत यात्रा नेपाल नफर्कदासम्म अवरोधले घेरिएको छ । अमेरिकामा नेपाली गीत गाउन, रेकर्ड गर्न, एल्वम निकाल्न सजिलो छैन त्यसका लागि नेपालनै जानुपर्छ । योजना गर्दैछु । गीतहरु लेखेर तयार गरेको छु ३ वटा एल्वमलाई पुग्ने गरी । छिटै ३९ औं एल्वम बजारमा ल्याउने प्रयासमा छु ।

प्रश्नः तपाईं अमेरिका हिडेपछि नेपालका टेलिभिजनमा छाएको लोक दोहोरी हलचल हरायो भन्छन नि दर्शकहरु ?

उत्तरः नहराउनु पर्ने हो । मैले सयौं÷हजारौंको संख्यामा नयाँ पिंढीका भाई÷बहिनीहरुलाई तयार पारेर छोडेको हुँ । अन्यतिर उनीहरुले राम्रै गरेका छन् । टेलिभिजनहरुमा किन छाउन सकेनन् कुन्नी । फेरी सधै भरी एकजनाले मात्र थाम्न खोजेर पनि हुँदैन । नयाँ प्रतिभाहरुलाई पनि मौका दिनु पर्छ । नयाँ नयाँँ प्रतिभाहरु आउन्, मैले भन्दा पनि अझ राम्रो गर्न सकुन् भन्ने मेरो चाहना छ ।

प्रश्नः भावी लक्ष के छ नि ?

उत्तरः अन्तराष्ट्रिय कलाकार मञ्चलाई विश्वव्यापीकरण गरेर गीत, संगीत, कला, संस्कृति, साहित्यका लागि योगदान दिने, नेपाली घृणित राजनीतिमा कहिलै नफर्किने, गर्नै परे अमेरिकी राजनीति गर्ने लक्ष छ ।

प्रश्नः अन्त्यमा अन्तर्वार्ताका लागि धन्यवाद !

उत्तरः तपाईलाई विशेष धन्यवाद, तपाईको मिडिया प्रति म आभारी छु जसले मेरा विचारहरुलाई संसारभरी मेरा दर्शक, श्रोता, पाठकबीच पुर्याउने पुलको काम गर्यो । जाँदाजाँदै फेरी थप्न चाहन्छु नेपालमा होस वा विदशकमा होस नेपाली नेपाली मिलेर बाँचौं । नेपाल र नेपाली नै हाम्रा लागी काफी छ । जातजाती, भाषाभाषी, क्षेत्रगत, वर्ण, जातीयताको राजनीति बन्द गरौं । नेपालको घृणित राजनीति विदशेमा पनि ल्याउन बन्द गरौं । राजनीति नै गर्ने भए जहाँ बस्छौं त्यहिको राजनीति गरेर नेपाल र नेपालीलाई अघि बढाऊँ । कला र संस्कृतिलाई माया गरौं । यति भन्दै र फेरि पनि तपाई र तपाईको मिडियालाई धन्यवाद दिँदै म पनि विादा चाहन्छु । नेपाल र नेपालीको सधै जय होस । धन्यवाद ।

5.8.17

रामप्रसाद खनालका ४१ औँ र ४२ औँ एल्मबका ११ गीत अमेरिका र नेपालबाट रिलिज

Watch some Videos By Ram